بررسی نگاره‌های نسخه‌های خطی پزشکی تشریح الابدان

Authors

  • مهتاب مبینی استادیار گروه هنر، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
Abstract:

موضوع این پژوهش بررسی تصاویر نسخه خطی پزشکی به نام «تشریح الابدان» از ابن الیاس شیرازی است که از ترسیم فیگور انسانی برای نشان دادن دستگاه‌های مختلف بدن استفاده کرده است و بندرت بدان در پژوهش‌ها پرداخته شده است. این تصاویر در عین سادگی جسورانه و دارای نوآوری‌هایی است که در قرن هشت هجری نمونه مشابهی ندارد. هدف از این پژوهش ضمن بررسی ریشه‌های این تصاویر، تحلیل پیکره‌هایی است که از حیث تناسبات، ‌ساده نگاری، واقع‌گرایی و... تأمل برانگیزند. پرسش‌هایی در این زمینه مطرح می‌شود :ریشه‌های این تصاویر کجاست؟ تصاویر این نسخه آیا جنبه‌های زیبایی‌شناسی دارد و اصول هنری زمانه در این آثار تأثیرگذار بوده اند؟ در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری کتابخانه‌ای استفاده شده است. پژوهش حاضر به بررسی ریشه این تصاویر با سه گمانه زنی می‌پردازد: 1. ایران باستان (تحت تأثیر نسخه‌های مانوی 2. یونان (یونان در این مبحث از دانش طب پیشرو بوده است) 3. آسیای میانه (چین و مغولستان سلطه مغول درایران و شباهت‌های این تصاویر به نقاشی‌های چینی). اما در موضوع عناصر زیباشناسی، نتایج نشان می‌دهد استفاده از پرسپکتیو مقامی با استفاده از رنگ و پس و پیش کردن عناصر به طبقه‌بندی اعضای بدن کمک کرده است. همینطور با استفاده از عنصر تخیل و گاه با بهره‌گیری از نوشته و خط، تحرک را القا می‌کند. هنرمند با آزموندن شیوه‌ای نو توانسته از مرزهای اجتماعی و هنری غالب زمانه عبور و با حفظ عنصر خلاقیت به بیان علمی کمک کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واژگان تخصصی تشریح در قرن 8 هجری قمری به استناد کتاب تشریح الابدان منصوربن محمدبن احمدبن یوسف بن الیاس شیرازی

کتاب تشریح الابدان یکی از قدیمی ترین کتاب هایی است که در زمینه علم تشریح در تاریخ پزشکی ایران به زبان فارسی نگاشته شده است. با توجه به نسخه های خطی فراوانی که از کتاب باقی مانده است می توان دایره نفوذ و اهمیت آن را در میان پزشکان بعد از ابن الیاس مشاهده کرد. قبل از ابن الیاس کسانی مانند رازی و ابن سینا و... به تشریح و وظایف اعضاء پرداخته بودند اما به زبان عربی بود. ابن الیاس با نوشتن این کتاب ب...

15 صفحه اول

شیوه تصویرگری نسخ خطی کتاب «تشریح بدن « منصوری و تاثیر آن بر کتب تشریح بدن غربی و ژاپنی

نسخه خطی کتاب «تشریح بدن» نوشته منصور بن الیاس دارای اهمیت ویژه ای است زیرا هیچگونه تصویرسازی تشریح کامل بدن انسان، پیش از رساله پزشکی وی در جهان اسلام، به دست نیامده است. تاریخ تالیف رساله وی با عنوان «تشریح بدن» را سال 799 هجری می دانند. هدف مقاله بررسی تصاویر نسخه های موجود در کتابخانه ملی پزشکی آمریکا، کتابخانه ملی فرانسه و کتابخانه دانشگاه کمبریج به طور خاص بوده و سپس نمونه هایی از نسخ غرب...

full text

اثر بخار فرمالدئید سالن تشریح بر فعالیت تنفسی دانشجویان پزشکی

زمینه: رابطه بین بخار فرمالدئید و فعالیت تنفسی افرادی که در معرض این ماده قرار دارند در چند دهه اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته است. هدف: پژوهش به منظور بررسی اثر بخار فرمالدئید سالن تشریح بر فعالیت تنفسی دانشجویان پزشکی انجام شد. مواد و روش ها: 51 دانشجوی پزشکی ورودی سال 1377 که در ترم سوم خود واحد آناتومی عملی تنه داشتند به عنوان گروه مورد و 38 دانشجوی ورودی سال 1378 که واحد آناتومی عملی را ...

full text

ارزیابی درون گروهی بخش علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی سمنان

سابقه و مقدمه: هدف اساسی ارزیابی درونی، بهبود کیفیت امور آموزشی می باشد. با توجه به این که تمامی سازمان ها موظف به بهبود کیفیت امور خود می باشند و از طرفی دانشگاه ها مسئولیت تربیت آینده سازان جامعه را بر عهده دارند، بهبود کیفیت این ارگان از اهمیت بسزایی برخوردار است. تا کنون هیچ ملاک و معیار مشخصی برای ارزیابی بخش های مختلف آموزش پزشکی مطرح نشده است و اعمال استانداردهای خارجی نیز در محیط های آم...

full text

بررسی اپیدمیولوژیک اجساد گلوله خورده ارجاعی به سالن تشریح پزشکی قانونی تهران

Background: The rate of using firearm in criminal acts, even in countries with strict le-gal controls on these weapons is increasing. The most common methods of homicides and suicides are using firearm in United States. In this study we aimed to evaluate the epidemiology of gunshot bodies referred to Forensic Medicine. Methods: Information about firearm-related injuries in autopsy hall of Fore...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 44

pages  0- 0

publication date 2017-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023